Ndërsa përfaqësimi i grave në Këshillat Bashkiakë është rritur dukshëm që nga viti 2015, lind pyetja nëse kjo rritje korrespondon me fuqizimin e vërtetë të grave brenda këshillave dhe nëse ka pasur rritje të cilësisë së Qeverisjes Vendore. Një studim i kryer nga partneri ynë “Rrjeti Shqiptar i Fuqizimit të Grave (AWEN)” zbulon të vërteten pas këtyre shifrave. Ai ekspozon sfida për sa i përket përfaqësimit të grave në Këshillat Bashkiakë ashtu edhe për gjendjen e demokracisë lokale në Shqipëri. Në kabinetin qeveritar, aktualisht ka më shumë gra sesa burra. Në zgjedhjet lokale të vitit 2023, gratë përbënin 50% të kandidatëve. Falë ndryshimeve në Kodin Zgjedhor – duke përfshirë rritjen e kuotës gjinore në 50% – dhe përpjekjeve të organizatave vendore, kombëtare dhe ndërkombëtare, përfaqësimi i grave në këshillat bashkiakë është rritur, duke kaluar shifrën 40%. Por çfarë po ndodh përtej arritjeve të këtyre shifrave?
Nga gushti deri në dhjetor 2023, një grup pune vëzhgoi dhe transkriptoi 49 seanca të zhvilluara në 11 Këshilla Bashkiakë. Kjo ishte hera e tretë që studioheshin të njëjtat këshilla. Burrat dominuan diskutimet në të gjitha këshillat e përfshira në studim. Gjatë gjithë muajve në shqyrtim, burrat folën në më shumë se 70% të rasteve. Për pothuajse të gjitha shërbimet e analizuara – me përjashtim të arsimit – gratë folën më pak se burrat. Megjithatë, edhe në rastin e arsimimit, dallimi me meshkujt është shumë i vogël. Pasi marrin fjalën, burrat angazhohen më intensivisht në diskutimin e shërbimeve publike, mirëqenies sociale, infrastrukturës, furnizimit me ujë dhe emergjencave. E vetmja fushë, nga gjashtë të analizuara, ku gratë dhe burrat diskutojnë me të njëjtin intensitet është arsimi. Për të kuptuar arsyet e këtyre zhvillimeve, AWEN zhvilloi intervista me anëtarë të Këshillave Bashkiake. Ata deklaruan se zgjedhjet lokale të vitit 2019 ishin një pikë kthese sepse shumë Këshilla Bashkiakë dominoheshin nga një parti e vetme. Gjithashtu, ata theksuan se gratë shpesh zëvendësohen nga liderë partiakë ose largohen për shkak të përvojave negative, sidomos kur shohin se propozimet e tyre nuk merren parasysh. Një krahasim midis grave dhe burrave zbuloi se fjalimi i grave ndërpritet rreth 2.5 herë më shpesh se ai i burrave.
Nëse nuk ka mobilizim nga aktorët vendorë, kombëtarë dhe ndërkombëtarë për të trajtuar sfidat me të cilat përballen Këshillat Bashkiakë, AWEN parashikon një rritje të rasteve kur prania e grave në këto këshilla – dhe në nivele të ndryshme të qeverisjes – do të përdoret për të bllokuar progresin e grave në politikë dhe minojnë më tej demokracinë në vend.
Më poshtë lexoni materialin e plotë: https://smartbalkansproject.org/wp-content/uploads/2024/06/AWEN.pdf
